Uzay Yarışı ve Bu Yarışta SSCB Propagandası

   ‘Uzay Yarışı’ Amerik Birleşik Devletleri (ABD) ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) arasında 1957’den 1975 ‘e kadar süren ve resmi olmayan bir rekabettir. Bu yarışın başlangıç noktası Sovyetlerin 4 Ekim 1957’de Sputnik 1 adlı ilk yapay uyduyu fırlatmasına dayanır. Uzay yarışı, Soğuk Savaş döneminde SSCB ve ABD arasında kültürel ve teknolojik rekabetin önemli bir parçası haline gelmiştir. İki ülkenin birbirini olası bir sıcak savaştan önce moral olarak çökertme çabalarında, uzay teknolojileri ve propagandaları birer araç olarak kullanıldı.

   Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği arasında 1960 ve 70’li yıllarda zirveye ulaşan 'uzay yarışı' her ne kadar sonunda Amerika'nın zaferiyle bitmiş olsa da başlangıçta kıyasıya bir mücadele vardı.

  Sovyetler Birliği tüm bu yarış boyunca birçok ilke imza attı. 1957 yılında dünya çevresinde dönen ilk uydu Sputnik 1 ile yörüngeye gönderilen ilk canlı Laika adındaki köpek oldu. Fakat o tarihte geri getirecek teknoloji olmadığı için Laika uzaya ulaştıktan bir süre sonra hayatını kaybetti. 1960'ta ise Belka ve Strelka başarıyla Dünya yörüngesine ulaşıp geri dönebildiler. Amerika Afrika'dan ithal ettiği şempanzelerle uzaya insan göndermeden önce çalışmalar yaptı. Yine Sovyetler 1968 yılında Zond 5'le uzaya kaplumbağalar göndermiş, ayın etrafını dolaşan ilk canlı uçuşu gerçekleştirmiştir.

Sovyetler Birliği, Vostok serisi uzayaraçları ile uzaya ilk insanı göndermeyi başardı. Yuri Gagarin 12 Nisan 1961'de Vostok 1 aracıyla yaptığı uçuşla Dünya yörüngesine başarıyla ulaşan ilk insan olmuştur. Bu olayın yıldönümü Rusya'da ve birçok ülkede hâlâ kutlanmaktadır. Özellikle bu başarı ile Sovyetler, ABD’ ye karşı büyük bir başarı elde etmişlerdir. Bu başarı propaganda afişlerinde sık sık işlenmiştir.

'İlk kozmonot Yuri Gagarin'e şanlar olsun'

Gagarin Mısır'da

'Ekim uzaya giden yolu açtı.'

Çok yaşa Sovyet bilimi çok yaşa Sovyet insanı

Şanlar olsun evrenin fatihlerine

Yuri Gagarin Varşova'da kahraman gibi karşılanırken

   İlk kadın kozmonot (Valentina Tereshkova) Sovyetler Birliği'nin akla ilk gelen diğer başarılarından biridir. ( 16 Haziran 1963 ) Uzay yarışında ilklere imza atmakta SSCB'nin gerisine düşen ABD, Ay'a ilk ayak basan ülke olmasının en önemli ilk olduğu propagandasını yaparak uzay yarışında öne geçtiğini savunmuştur.

   Tabii ki bu başarılar sadece kağıt üzerinde kalmadı. Soğuk Savaş döneminde ABD ve SSCB arasındaki uzay yarışında öne geçme çabaları sadece teknoloji ilke sınırlı değildir. Bu alandaki rekabet propaganda alanına da sıçramıştır. Sovyetler Birliği uzay yarışındaki çalışmalarını, rejimlerinin ve yönetimlerinin başarılı olduğunu göstermek için propaganda amaçlıda kullanılmıştır. Meşhur Sovyet propaganda posterlerinin bir kısmı bu uzay yarışı için yapılmıştı.

Sosyalizm fırlatma rampamızdır

   Hazırlanan propaganda afişlerinde sürekli Ekim Devrimi' Ne Sosyalizm'in başarısına atıflar yapmaktadır. Uzay çalışmalarında çok büyük başarılar ve ilkler elde edildiği vurgulanmak için 'şanlar olsun,uzayın fatihler, bu gurur Sovyetlerin' gibi temalarla şanlı zaferler kazanıldığı üzerinde durulmuştur. Sovyet halkının ülkeleriyle gurur duyması gerektiği vurgulanmıştı. Bazı afişlerde ise barış teması işlenmiştir. Yuri Gagarin ise bu propagandaların en önemli yüzü olmuştur.

Barış ve ilerleme adına

sosyalizmin yaratıcı kaynakları sonsuzdur